1. Vitamin A là gì?
Vitamin A là một vi chất dinh dưỡng thiết yếu mà cơ thể người không thể tự tổng hợp, vì vậy vi chất này cần phải được hấp thụ qua các chế độ ăn.
Vitamin A là vitamin tan trong dầu, đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì thị lực, tăng trưởng cơ thể, chức năng miễn dịch và sức khỏe sinh sản. Muốn tiêu hóa và hấp thu vitamin A cần phải có sự tham dự của chất khoáng và mỡ (lipit), có thể trữ trong cơ thể và không cần phải cung cấp bổ sung hằng ngày.
Vitamin A có 2 loại: vitamin A alcohol, là hình thức vitamin A đầu tiên và carotene là chất chuyển biến thành vitamin A trong cơ thể, có thể lấy được từ thức ăn động vật và thức ăn thực vật
2. Vai trò của vitamin A?
Vitamin A đóng vai trò quan trọng trong nhiều quá trình sinh lý như duy trì chức năng của biểu mô (da, niêm mạc đường hô hấp, ruột, bàng quang, vùng tai trong và mắt), hỗ trợ thay thế tế bào da, hỗ trợ thị giác trong những môi trường thiếu ánh sáng, duy trì hệ miễn dịch tốt, hỗ trợ sự phát triển và sinh sản.
Vitamin A cần thiết cho sự bảo vệ toàn vẹn của biểu mô giác mạc mắt, và các tổ chức biểu mô dưới da, tuyến nước bọt, khí quản, ruột non…có tác dụng chống bệnh khô mắt, tham gia bảo vệ thị lực, đề phòng tế bào biểu bì bị sừng hóa, thúc đẩy sinh trưởng.
Ngoài ra, vitamin A tham gia vào quá trình miễn dịch cơ thể, tăng khả năng đề kháng của cơ thể và chống lại các bệnh nhiễm trùng do các loại virus hoặc vi khuẩn. Vitamin A có vai trò quan trọng trong việc nâng đỡ cấu trúc của tế bào biểu mô tuyến lệ, bảo vệ màng tế bào trước các tổn thương và tình trạng thiếu oxy ở gốc tự do.
3. Nhu cầu vitamin A của cơ thể thế nào?
Người lớn, đàn ông mỗi ngày cần hấp thu 500IU (đơn vị quốc tế) (1 IU= 0,3µg) thì sẽ không bị thiếu, phụ nữ cần 4000 IU, phụ nữ mang thai theo tài liệu mới nhất thì cũng không cần tăng lên, nhưng phụ nữ đang cho con bú thì trong 6 tháng đầu, mỗi ngày tăng thêm 2500 IU, còn 6 tháng sau thì cần tăng thêm 2000 IU.
4. Những thực phẩm giàu vitamin A?
Gan bò, cà rốt, củ cái trắng, rau lá vàng, xanh, trái cây màu vàng, trứng, sữa bò, dầu gan cá, khoai lang, cà rốt, đậu mắt đen (tên tiếng Anh là Black-eyed peas), rau bina, bông cải xanh, Ớt chuông hay ớt ngọt, trái xoài, dưa lưới, quả mơ khô, bánh bí ngô, nước ép cà chua, cá trích…
5. Ai dễ thiếu vitamin A?
Thiếu vitamin A xảy ra khi lượng vitamin A dự trữ hết và lượng vitamin A ăn vào không đủ. Đối tượng dễ dẫn tới thiếu vitamin A là những người có khẩu phần ăn thiếu hụt vitamin A, mắc bệnh nhiễm khuẩn hay ký sinh trùng và trẻ em suy dinh dưỡng…
Khi cơ thể thiếu Vitamin A, nguy cơ nhiễm trùng tăng cao và khi nhiễm trùng, cơ thể sẽ cần thêm Vitamin A, gây nên thiếu hụt Vitamin A trầm trọng. Do vậy, trẻ em có thể bị tắc trong một vòng luẩn quẩn giữa việc bị thiếu hụt Vitamin A và nhiễm trùng và tỉ lệ tử vong trẻ em tăng cao.
Ngoài ra, Vitamin A còn có thể gây nên tình trạng khô da, khô mắt, bệnh quáng gà phát triển chậm. Thiếu vitamin A còn làm giảm sản xuất các niêm mạc da khô và xuất hiện sừng hóa. ban đầu kết mạc khô rồi tổn thương đến giác mạc, các tế bào biểu mô bị tổn thương cùng với sự giảm sút sức đề kháng tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.
Những người hấp thụ chất béo kém lâu ngày, như những người mắc bệnh đường tiêu hóa, cắt bỏ phần ruột, dạ dày thường bị thiếu vitamin A.
Vitamin A cũng là chất dinh dưỡng quan trọng đối với những người phải đeo kính lâu ngày hoặc những người phải ngồi trước màn hình máy tính nhiều thời gian
Phụ nữ mang thai và đang cho con bú cũng rất cần vitamin A
6. Biểu hiện quá lượng vitamin A?
Việc thừa Vitamin A cũng có thể gây nên lượng lớn Vitamin A tích tụ trong gan và gây nên tác dụng phụ như sưng xương, loét miệng, thay đổi thị giác và sự nhầm lẫn.
Dị ứng, sốt nóng, tiêu chảy, đau đầu, các triệu chứng trên sẽ mất dần sau 6 tiếng đồng hồ.
