Rau Cải
Rau cải tiếng Hán gọi là “giới” hay “giới thái”, sách Bản Thảo chép: xét trong sách “Tự thuyết” của Vương An Thạch, chữ “Giới” (Rau cải) nghĩa cũng như chữ “giới” (giới hạn), nó có thể khiến ta toát mồ hôi và làm tán khí phân giới trong người, yên thận, thông đàm.
Theo sách “Nam dược thần hiệu”, rau cải vị cay, tính ấm, không độc, thông lợi khoan khoái trong hông, ngực, yên thận, thông khiếu, lợi đàm, trừ ho dốc. Còn hạt cải (Giới tử) vị cay, tính nhiệt, không độc, khoan khoái, trị được các chứng phong hàn, ho đàm suyễn, đau họng, tê dại, mụn nhọt. Trong việc trị liệu, hạt cải được dùng nhiều hơn rau cải.
Sách “Huyền mễ thực pháp” cho rằng, rau cải, cải bẹ xanh có tính năng trợ tiêu hoá, làm tan u mỡ, thông khí, gây hưng phấn thần kinh.
Trị liệu
1. Trị chứng “nhức đầu”
Bị nhức đầu như búa bổ, hoặc 1 khoảng da đầu đụng tới tóc đã thấy đau buốt, đó là do nhiễm phải nắng, gió, cảm mạo. Gặp phải chứng này, mau lấy 1 nhúm hột cải, tán thành bột, hoà với giấm thoa vào hai bên thái dương, đỉnh đầu, sau gáy, hoặc bôi vào chỗ da đầu bị đau buốt sẽ khỏi. (Thiên kim phương)
2. Chữa chứng “phong xù”
Đương không ngã lăn, miệng phòi bọt mép, rớt dãi, bất tỉnh nhân sự. Đây là chứng “phong xù”, người xưa gọi là chứng “dương giản phong”. Thấy ai mắc phải chứng này, đang ngất đi, mau lấy 1 lá cải nhét vào miệng là tỉnh tức khắc. (Tế thế kỳ phương)
3. Trị chứng “Tiểu chảy nặng”
Chứng này người xưa gọi là “hoắc loạn”, mắc phải tật trên thì nôn thốc nôn tháo, dưới thì đi ngoài toàn nước mà không nôn. Lỡ mắc chứng này, chớ có đụng tới món gừng mà khốn, chứng này rất kỵ gừng, hãy mau lấy 1 ít hạt cải, tán mịn, nhào với nước cho sền sệt, đắp lên rốn thì sẽ ngưng nôn mửa và đi tiêu chảy. (Thánh tế tổng lục)
4. Trị chứng “trúng phong nặng”
Bị trúng phong nặng, miệng không nói được, người mê loạn, tay chân cứng đơ, đôi khi bụng bị trướng hơi đau tức, có lúc ngất đi tỉnh lại… Lỡ bị chứng này, dùng nửa chén Hạt cải, tán thành bột, sắc với 2 chén giấm, còn nửa chén thì bôi dưới góc hàm. Hiệu nghiệm lắm. (Phổ tế phương)
5. Trị chứng “phạm phòng”
Người đang lúc yếu mệt, bệnh hoạn, hoặc có chuyện lo lắng, tâm thần hoang mang bất định… mà làm việc “chăn gối” trở thành chứng “phạm phòng”, người bị thất sắc, da vàng bủng, bụng trướng tức, có khi bị quặn đau dữ dội… Mau lấy 1 nắm Hạt cải, tán nhỏ, hoà với nước sền sệt rồi đắp vào rốn thì khỏi. (Y thuật phổ cứu)
6. Trị chứng “đau lưng và xương sống”
Do bị thận hư, bị phong, hàn… thấp hành, hoặc bị chấn thương, lưng và xương sống đau nhức ê ẩm nằm, ngồi không yên. Dùng 1 nắm hạt cải tán thành bột, hoà với rượu, bôi lên vài lần là khỏi. (Nam dược thần hiệu)
7. Trị chứng “đau hai bên sườn”
Bị cảm nhiễm phong, hàn… hai bên sườn đau nhức, cử dộng khó khăn. Mau lấy 1 vốc hạt cải tán nhỏ mịn, nhào với nước cho đặc sền sệt như bùn, phết vào chỗ đau thì lành. (Nam dược thần hiệu)
8. Trị chứng “thương hàn”
Mắc chứng “thương hàn âm chứng”, nam thì bìu dái co lại, nữ thì núm vú rút vào, tay chân bầm tím cong lại, nặng hơn thì răng nghiến chặt ngất xỉu. Để chữa chứng này lấy 1 nắm hạt cải, tán thành bột mịn, nhào với nước, đắp lên rốn, lấy vật nóng chườm lên, toát mồ hôi ra là khỏi. (Giản tiện phương)
9. Trị chứng “lưỡi bỗng nhiên rút vào”
Bỗng nhiên lưỡi bị co rút hẳn vào bên trong, nếu không kịp thời chữa trị để rút thêm vào, họng sẽ bị bít, tắc thở mà chết. Mau lấy hạt cải, tán thành bột mịn, hoà với giấm thành sền sệt thoa dày quanh cổ họng thì lưỡi tức khắc trở lại bình thường. (Hoa hạ kỳ phương)
10. Trị chứng “bạch hổ phong”
Chứng này còn có tên là “lịch tiết phong”, do phong khí hoành hành chạy khắp cơ thể gây đau nhức khắp người, phải gấp chữa trị. Lấy 1 vốc hạt cải tán mịn như bột, hoà với lòng trắng trứng gà, thoa khắp mình và tay chân rồi lấy lụa sạch vấn quanh, ngày thay thuốc một lần. Cứ thế ít lâu thì khỏi. (Cổ phương)
11. Trị chứng “sưng họng”
Cổ họng bị viêm, sưng đau nói khó, nuốt khó. Mau dùng 1 vốc hạt cải, giã nát, hoà với nước cho đặc sền sệt như bùn, rịt vào dưới hầu, hễ khô bong ra, lại rịt tiếp. (Cổ phương)
12. Trị các chứng trĩ
Tất cả có 5 chứng trĩ, đó là:
- Trĩ nội, đi ngoài phân có máu và bị lòi trôn trê.
- Trĩ ngoại, đi ngoài máu ra trước phân.
- Thử trĩ, chung quanh hậu môn có mụt mọc như đuôi chuột.
- Trùng trĩ, hậu môn có trùng.
- Nuy sang, đầu hậu môn có lỗ thủng lở loét.
**Hạt cải tán nhỏ mịn, tẩm với nước và mật rịt vào chỗ đau, hễ khô lại thay thuốc khác. Thuốc này chữa được cả 5 thứ trĩ. Rất là hiệu nghiệm. (Nam dược thần hiệu)
13. Trị chứng “con chết trong bụng mẹ không ra”
Sản phụ đang mang thaii, bị bệnh nặng, thai nhi chết trong bụng mẹ không ra, tính mệnh mẹ bị lâm nguy. Dùng hạt cải, sao qua, tán nhỏ, mỗi lần dùng 2 đồng cân (6.5g) với rượu, thai sẽ ra hoặc tiêu đi. (Nam dược thần hiệu)
14. Trị chứng “sán khi ở trẻ em”
Sán khí là chứng một bên dái của trẻ bị sa xuống, tức đau, đây còn gọi là chứng “thiên truỵ”. Để chữa chứng này, lấy lá cải. giã nát, xào với giấm cho nóng mà chườm, khi nguội lại thay cái khác. Cứ thế làm độ vài lần thì khỏi. (Nam dược thần hiệu)
15. Trị chứng “tràng nhạc”
Ở trước và sau tai hoặc ở dưới hàm nổi lên những cục hạch liền nhau như tràng nhạc, đó là chứng “tràng nhạc”, chứng này do khí huyết không đủ, hoặc do phong độc, nhiệt độc và khí độc thâm nhiễm trong người sinh ra. Để chữa trị chứng “tràng nhạc”, lấy 1 vốc hạt cải, tán nhỏ trộn đều với giấm đắp vào. Nếu thấy tràng nhạc tiêu hết thì ngưng, chớ để thuốc lâu quá, e hại tới thịt. (Nam dược thần hiệu)
16. Trị chứng “lông mày trụi mọc không được”
Do lông mày bị trụi không mọc, hoặc bị chấn thuong ở mày, thành sẹo. Lông mày không mọc trở lại, dùng 1 lượng hạt cải và Bán hạ bằng nhau, cùng tán nhỏ mịn, giã gừng tươi vắt lấy nước hoà vào bột đó, xát lên chỗ bị trụi lông, lông sẽ mọc lại. (Cổ phương)
