Rau rìu
Rau rìu tên chữ Hán là Đạm trúc diệp, trúc diệp mạch đông, mễ thân thảo, sơn kê mề, sách “Bản Thảo Cương Mục“ gọi Rau rìu là “Toái cốt tử” và chép “Thứ rau này nơi đồng gò nào cũng có, bốn mùa đều mọc, nguời dân thôn dã hái để nuôi heo. Vào những năm bị mất mùa, đói kém hái lá non luộc ăn cũng đỡ đói lòng. Rau rìu vị nrọt, tính lạnh không độc, chủ khử phiền nhiệt, lợi tiểu tiện, thanh tâm.”
Sách “Bản Thảo Bị Yếu” cho rằng: Rau rìu vị cay, hơi ngọt, tính lạnh, làm mát tim, mạnh tì, tiêu viêm, chỉ khát, trị ho hen, suyễn thở gấp, ọe mửa, thổ huyết, trúng gió đớ lưỡi, trẻ động kinh, chuyên trừ phong tà phiền nhiệt ở thượng tiêu.
Chú ý : Người sốt do nhiễm lạnh, hoặc ho, suyễn do nhiễm phong hàn, không nên dùng vị thuốc này, phải thật cân nhắc khi dùng.
Theo sách “Những Cây Thuốc và Vị Thuốc Việt Nam” của G.S Đỗ Tất Lợi, phụ nữ có thai không được dùng rau rìu.
Trị liệu
1/ Chữa Chứng “Ọe Mửa Thổ Huyết”
Dùng 3 – 4 đồng cân lá rau rìu (Đạm Trúc Diệp) hái ở cây từ 1 năm tuổi trở lên, sắc lấy 1 bát, chia làm 2, 3 lần uống trong ngày. (Bản Thảo BỊ Yếu)
2/ Chữa Chứng “Ho Suyễn, Thở Gấp”
Dùng 3 đồng cân lá rau rìu (Sơn kê mề) sắc lấy 1 bát nước, khi nước thuốc đang nóng, cho vào vài lát gừng, chia làm 3 lần uống, uống nóng. Khi dùng phương thuốc này phải kiêng ăn đồ sống lạnh, tôm, cá biển, nhất là cá ngừ (liên ngư); cua ghẹ, ốc, hến… và tránh ra gió. (Kinh Nghiệm Phương)
3/ Chữa Chứng “Trúng Gió Cấm Khẩu”
Hái 1 nắm lá rau rìu, rửa sạch, giã vắt lấy nước cốt hòa vào một chút rượu, đổ cho người bệnh uống. Ngoài dùng gừng đánh gió trên trán, cổ, gáy, ngực, lưng và tay, chân cho mau kiến hiệu. (Kinh Nghiệm Phương)
4/ Chữa Chứng “Sốt Thương Hàn”
Dùng 3 đồng cân rau rìu khô (phơi khô tự nhiên), 6 cây hành trắng (cả lá, rễ), vài lát gừng già, cho vào nửa siêu nước sắc lấy 1 bát chia làm 3 lần uống trong ngày, mỗi lần cách nhau 3 giờ. Uống liền trong 4, 5 ngày thì khỏi. (Dã Thái Trị Bách Bệnh Dân Gian Liệu Pháp)
5/ Chữa Chứng “Cảm Mạo Sốt Cao”
Lá rau rìu, lá rau trai (Trúc diệp thái) mỗi thứ 100 gr, nấu trong nửa siêu nước, còn 1 bát chia làm 3 lần uống trong ngày, uống nóng. (Thường Kiến Bệnh Thực Phẩm Liệu Pháp)
