Gạo tẻ
Theo sách “Bản thảo bị yếu” gạo tẻ gọi là cánh mễ, chất cứng, sắc trắng, vị ngọt, tính mát, được khí trời trung hòa, có thể điều hòa tỳ vị, bổ dưỡng thân thể, trừ được phiền não, dứt được nóng nảy, sạch được mồ hôi, ngưng được cơn khát, lợi tiểu, trị được chứng phân lỏng hoặc tả lỵ…
Công dụng gạo tẻ
Cầm máu:
Bị thương tích nặng, máu tuôn xối xả, lấy ngay 1 bát gạo tẻ, giã thành bột mịn, đắp lên vết thương, máu cầm tức khắc. (Kinh nghiệm dân gian)
Chữa trúng thực, khó tiêu:
Lấy 1 bát gạo tẻ, rang cháy vàng, nấu nước uống 10’ 1 lần, mỗi lần nữa tách. (Cổ phương giản dụng)
Ăn không tiêu, bụng trướng, miệng khô:
Lấy 1 bát gạo tẻ, dùng lá chuối bọc kỹ, lùi vào tro nóng, đợi khi lá chuối bên ngoài cháy nám đen, gạo có màu vàng nâu, đem gạo tán nhỏ mịn, pha nước ấm cho uống. (Kinh nghiệm dân gian)
Chữa phù chân:
Chân bị sưng phù, khi ấn ngón tay thịt lõm hẳn xuống. Lấy 1 nắm gạo tẻ, nấu với 1 bó rau sam, ăn cả bã lẫn nước. (Cổ phương diệu dụng)
Chữa tiêu chảy, khát nước:
Lấy 1 bát gạo tẻ lưu niên, rang thật cháy vàng, thêm vài lát gừng già, nấu kỹ uống thay nước. (Kinh nghiệm dân gian)
Trị chứng bọng đái có sỏi:
Lấy 1 lít gạo tẻ giã mịn trộn với 1 lít bột tiêu sọ, uống mỗi ngày 3 thìa . (Hải thị diệu phương)
Ngừa say xe, say sóng:
Một ít gạo tẻ, trước khi lên xe, tàu, nhai 1 ít gạo tẻ, ngậm trong miệng sẽ không say tàu, xe. (Kinh nghiệm dân gian)
Chữa ho nóng:
Ho khan, khó khạc đờm, đờm vàng đặc, khô miệng, đau họng, lắm khi phát sốt, đầu nhức, sợ gió, đầu lưỡi đỏ, mặt lưỡi đóng rêu trắng hoặc vàng. Lấy nữa bát gạo tẻ, 1.5 lít nước mía nguyên chất, nấu thành cháo, ăn ngày 2 lần vào sáng và tối. (Y thuật Quảng Tế)
Con nít sinh ra không có da:
Khi sinh ra thấy trẻ đỏ hỏn, không có da. Lấy gạo tẻ giã thật mịn, rắc khắp mình, da sẽ sinh ra. (Tạp chứng bí phương)
Trị giun kim, giun đũa:
Lấy gạo tẻ nấu thành cơm hơi khô, để nguội, ủ thành men. Mỗi buổi sáng , để bụng đói, trộn đường vào men cho ăn. Ăn 1 tuần sẽ hết. (Kinh nghiệm dân gian)
Trị chứng “Lao tâm thổ huyết”:
Lo nghĩ thái quá hại tới kinh tâm, tỳ phế và tích nhiệt khiến mắc chứng “lao tâm thổ huyết” xanh xao, gầy mòn, ho ói ra máu. Lấy 1 bát gạo tẻ để lâu năm, vo kỹ, hâm nóng 1 bát nước vo gạo, uống làm 3 lần trong ngày. (Tuệ Tĩnh- Nam dược thần hiệu)
Trị chứng “Tự nhiên vã mồ hôi không dứt”:
Không nóng bứt, không làm việc nặng nhọc mà mồ hôi tự nhiên vã ra khắp người, quạt cũng không ngớt, lau lại túa ra. Lấy 1 vốc gạo tẻ đã giã trắng, nghiền thành bột, gói vào 1 miếng vải lụa, xoa xát thường xuyên. (Tuệ Tĩnh – Nam dược thần hiệu)
Trị chứng “Có thai mà tiêu chảy không ngừng”:
Lấy 1 bát gạo tẻ lâu năm, sao vàng, tán nhỏ uống lần 7-12g với nước cơm thì khỏi. (Tuệ Tĩnh- Nam dược thần hiệu)
Trị chứng” Trẻ em bị lở loét ở tai, mặt”:
Trẻ em hay bị chốc, lở, viêm loét ở tai và mặt, do nhiệt độc ở thai còn lưu ại trong người sinh ra. Lấy 1 năm gạo tẻ đã giã trắng, nghiền thật mịn như phấn, khi trẻ ngủ thì thoa lên chổ lở loét, vài ba lần là khỏi. (Tuệ Tĩnh- Nam dược thần hiệu)
Trị “Trẻ mới chớm ho”:
Trẻ mới khúc khắc ho, hãy mau lấy 1 miếng vải trắng, bọc 1 chén cơm nóng đem chườm ở cổ rồi ngực, thấy cơm nguội thì thay cơm khác, làm vài lần se dứt ho. (Tạp chứng bí phương)
Trị chứng “Giời ăn”:
Con giời trông giống con rết nhưng nhỏ hơn, mảnh hơn, hơi hồng hồng, ò tới đâu nhớt vạch một vệt sáng như lân tinh, đêm nhìn thấy rõ. Nhớt này rất độc, lỡ ta dính phải sẽ tạo thành một vết phồng dài, ăn lan rất nhanh nếu không kịp thời chữa trị sẽ loét khắp người. Lấy một ít gạo tẻ giã cho nát mịn, dùng nước vo gạo hay nước cơm hòa sền sệt đắp lên, thấy khô lại tẩm nước vo gạo lên cho ướt. (Kinh nghiệm dân gian)
Trị phỏng:
Nhà ăn cơm còn dư thường đem phơi khô. Cơm khô này là 1 vị thuốc trị phỏng rất công hiệu. Khi bị phỏng lấy cơm khô rang lên, tán thật nhỏ mịn, hòa với nước cơm thoa lên vết phỏng, hễ khô lại thoa. Thấy da bị lột, chớ lo, hãy lấy bột đó rắc lên, da sẽ mau lành. (Tạp chứng bí phương)
Trị chứng ”Mặt và mình bị sưng thũng”:
Do nước trong cơ thể xung phạm vào tỳ vị, khiến mặt và khắp người sưng thũng, nằm ngồi bứt rứt không yên. Lấy 1 cốc gạo tẻ, 1 cốc đậu xanh, 1 cái gan heo xắt nhỏ, cho vào soong nấu thành cháo ăn. Chỉ ăn độ 4,5 lần, bệnh sẽ hết. Khi uống thuốc kị tức giận và ăn dồ sống lạnh.
Trị trẻ em bị sốt nóng:
Trẻ em hừng hực, mặt đỏ, miệng khô, kêu nhức đầu, khát nước, mồ hôi ra nhiều, nước tiểu vàng như nghệ đó là bị sốt nóng. Lấy 1 nắm gạo tẻ, 1 nắm đậu xanh nấu cháo. Khi cháo nhừ, lấy 1 nắm nhỏ lá dâu, 1 nắm nhỏ lá tía tô rửa sạch, vảy cho hết nước thái thật nhỏ sợi cho vào nồi cháo, để sôi khoảng 5-10’, muc cháo ra, để nguội hẳn mới ăn. (Thuốc nam trị bệnh trẻ em)
Trị chứng đầu đanh ở trẻ em:
Đầu trẻ nổi nhọt bằng hạt đậu, chân nhọt đỏ tía, nhức nhói khó chịu khiến trẻ bỏ ăn, bỏ chơi, quấy khóc đó là chứng đầu đanh. Lấy 1 bát gạo tẻ để nguyên không vo, cho vào nồi nấu như cơm. Đợi nồi cơm sắp sôi, bọt nước dâng lên khắp nồi, lấy nước ấy bôi lên nhọt, nhọt rất mau xẹp. (Cổ phương diệu dụng)
